De schande van Gaza
Martijn Lauwens Uitgever; EPO Uitgeverij, Antwerpen
Meer dan twintig jaar geleden reisde Martijn Lauwens voor het eerst naar Israël. Hij raakte meteen gefascineerd: ‘Dit leek een land met een hartslag, een stuwende kracht die iedereen bezielde.’ Maar gaandeweg, door er vaak terug te keren en door met een open blik alles te willen ontdekken, leerde hij ook ‘de andere kant’ kennen. En begreep hij hoe fundamenteel uit evenwicht de hele situatie in Israël-Palestina is.
Vandaag is hij diep verontwaardigd over de waanzinnige gruwel die Israël over de Gazastrook heeft uitgestort. Over hoe decennia van onderdrukking en ontmenselijking zijn uitgemond in een genocide. En over hoe onze leiders dat allemaal hebben laten gebeuren.
Via persoonlijke anekdotes toont de auteur het bredere plaatje, hij documenteert feiten en vertelt verhalen. Dit is geen typisch geschiedenisboek maar een essay, een tirade en een duik in de waanzin. Het is bedoeld voor wie kwaad is, maar evengoed voor wie twijfelt. Centraal staat deze boodschap: eens je het onrecht gezien hebt, kan je het nooit meer ont-zien.
De wereld na Gaza
Pankaj Mishra; Uitgeverij Atlas Contact
Gie Goris in MO*: “Mishra verbindt zijn zoektocht naar de wortels van de genocide ook met zijn positie als Indiaas schrijver – opgegroeid in een hindoenationalistische familie met een hogekasteachtergrond. Dat betekent met name dat hij aandacht heeft voor de ideologische banden en gelijkenissen tussen zionisme en hindoenationalisme, en voor de sterk toegenomen samenwerking tussen de Israëlische en de Indiase regeringen. …. Een van de lijnen in het vertoog van Mishra is dat Israël een Europees, koloniaal en racistisch project is. Hij citeert Orwell, die al in 1945 opmerkte dat Palestina ‘een kwestie van kleur’ was, en James Baldwin in 1967, die opmerkte: ‘De Jood is een witte man en als witte mannen in verzet komen tegen onderdrukking zijn het helden; als zwarte mannen zich verzetten, zijn ze teruggevallen in hun barbaarse aard.’”
Vuurland
Willem Staes; Uitgeverij Ertsberg
De schrijver in gesprek met Tine Danckaers iin MO*: ‘Volgens het Trump-akkoord mag het Israëlische leger voor onbepaalde tijd aanwezig blijven in een zogenaamde bufferzone, wat neerkomt op een permanente bezetting van minstens een vijfde van Gaza. Maar de geschiedenis draait altijd rondjes in het Midden-Oosten: bezetting en onrecht lokken vroeg of laat opnieuw gewapend verzet en geweld uit. De historische ongeletterdheid van iedereen die dit plan nu toejuicht, is dan ook ronduit stuitend.’ en ‘Zolang Israël geen enkele prijs moet betalen voor genocide, oorlogsmisdaden, misdaden tegen de menselijkheid en etnische zuivering heeft het geen enkele reden om zijn gedrag aan te passen en te stoppen met deze misdaden.’
Wanneer de wereld slaapt
Francesca Albanese; Uitgeverij Atlas Contact
Francesca Albanese is Italiaanse advocaat gespecialiseerd in Internationaal Recht en de huidige Speciale VN-Rapporteur voor de mensenrechten in de Palestijnse gebieden. Boekenbijlage.nl schrijft: “Lezing van dit boek stemt je bepaald niet vrolijk. Gelukkig wordt Albanese bemoedigd door de steun van Palestijnse én Israëlische organisaties en individuen die haar standpunten delen en zich blijven inzetten voor een rechtvaardige en humane toekomst voor de Palestijnen. Ook neemt een aantal Europese landen een kritischer houding aan tegenover de Israëlische politiek mede onder druk van de publieke opinie. Zo zijn er wat lichtpuntjes te noemen. In haar slotwoord getiteld “Hoop als vaste gewoonte”, geeft Albanese de lezer de opdracht mee hoop te houden. Haar boodschap is aan de wereld is duidelijk: het is de hoogste tijd wakker te worden!”
Wat je moet weten om het Midden-Oosten te begrijpen
Koert Debeuf; Uitgeverij De Bezige Bij
Gie Goris in MO*: “Bovendien nodigt Debeuf ons, in volle en tragische actualiteit, uit om de bredere regio te leren kennen. Want vandaag zijn – terecht – alle ogen op Gaza en Israël gericht, gisteren was dat op Syrië en Irak, en morgen misschien op Jemen of Libië. Het Midden-Oosten kennen en begrijpen is voor Europa van levensbelang. Niet alleen vanwege de nabijheid van de regio, maar ook omwille van de diepe betrokkenheid van Europa bij de historische, politieke en staatkundige ontwikkeling van de regio. ….En misschien wel de belangrijkste rode draad is de relatie tussen Europa en het Midden-Oosten (dat vanuit Aziatisch perspectief trouwens West-Azië genoemd wordt). Het feit dat Europese naties het in de hoogdagen van het koloniale tijdperk voor het zeggen hadden in het Midden-Oosten, resulteerde volgens Debeuf in twee diametraal tegenovergestelde reacties die tot vandaag doorwerken: de nationalistische en de islamistische.”
Uittocht naar Gaza
Fatena Al Ghorra; Uitgeverij EPO
Soms zeggen beelden evenveel als woorden. Met Uittocht naar Gaza schreef Fatena Al Ghorra het boek dat ze moest schrijven. Maar terug in Merksem vroeg ze zich af: wat met de vele honderden foto’s en video’s die ze maakte? In het boek hadden die geen plaats: als Fatena schrijft over haar neef of haar moeder, dan zie je die voor je. Maar het beeldmateriaal, dat de vooravond en de start van een genocide vastlegde, bleef in haar achterhoofd zitten. Omdat het iets van een levend archief heeft.
We beslisten het te bundelen op de site (https://www.uittochtnaargaza.be). De foto’s zijn in chronologische volgorde gerangschikt. In de eerste reeks zie je wat er gebeurt in hechte families als de dochter na vijftien jaar terug naar huis keert. Dan wordt er verbroederd, verzusterd, gelachen, gegeten, gekaart – en hoe vaak duikt de zee niet op. Maar al snel kantelt de sfeer. De huiselijke taferelen maken plaats voor de foto’s uit het Al-Quds-ziekenhuis waar Fatena en haar familie samen met bijna twaalfduizend anderen een maand schuilen. Het beeldmateriaal geeft een idee van het leven zoals het is onder de bommen.
Het Israëlisch- Palestijns conflict, een korte geschiedenis
Ilan Pappé; Uitgeverij Omniboek
Ilan Pappé (70) is zelf kind van Joodse ouders die nazi-Duitsland destijds ontvluchtten. Vandaag is hij verbonden aan de Britse universiteit van Exeter. De reacties op zijjn boek over de etnische zuivering van Palestina van 2007 dwong hem Israël te verlaten. Uit het interview van De Morgen met hem van april 2025:
“Met enig voorbehoud zou ik durven te zeggen dat dit de laatste fase van het zionisme is. Historisch gezien zijn zulke ontwikkelingen in een ideologische beweging, wanneer ze zich het meest ambitieus en rücksichtslos betoont, gewoonlijk ook het laatste hoofdstuk. Daarna wordt het te veel en stuiken ze in elkaar.” en “Wat Israël sinds oktober 2023 doet, lijkt genocidaal. Het is ook typerend voor een koloniaal project: kolonisten willen een eigen staat oprichten in een gebied dat al generaties lang bewoond is, en de enige manier om die mensen er weg te krijgen is geweld. Dat is precies wat Israël doet.”
